Het publiek had vrijdagmiddag in Groningen voor het eerst de kans om de zelfrijdende bus van Qbuzz te bekijken en zelfs een stukje mee te rijden. Honderd mensen werden daarvoor hartelijk welkom geheten op de busstalling aan de Peizerweg. Daar maakt de zelfrijdende bus sinds enkele weken zijn rondjes, op het besloten stallingsterrein.
Op zichzelf is een zelfrijdende bus niet nieuw. Sinds 1999 rijdt de Parkpendel bij Rivium in Zuid-Holland volledig autonoom en er zijn ook proeven geweest met zelfrijdende busjes bij Appelscha en het Ommelander Ziekenhuis in Scheemda. Bijzonder aan de bus van Qbuzz is echter dat het gaat om een bus die eerder zonder autonome techniek in de reizigersdienst heeft gereden. Oftewel: het is de eerste bus waar later de benodigde techniek is ingebouwd.
Die techniek wordt ontwikkeld door het Wageningse bedrijf robotTUNER. Eigenaar Jorrit Kuipers reed meerdere rondjes over het Qbuzz-terrein met groepjes belangstellenden, die hun ogen uitkeken terwijl hij uitlegde hoe de techniek werkt. Dit deed hij met behulp van een groot beeldscherm voorin de bus, waarop te zien was hoe het systeem met behulp van sensoren inschat waar objecten in de omgeving van de bus voorkomen. De bus kan vaart minderen of remmen wanneer een object zoals een voetganger of auto wordt gedetecteerd.
Dit systeem blijkt tijdens de testritten erg gevoelig, want regelmatig wil de bus niet verder rijden, omdat het systeem het bijvorobeeld te smal vindt om andere geparkeerde bussen te passeren. Kuipers liet zien dat hij met een override-knop de bus toch, op lage snelheid door kan laten rijden. Soms lukt dit niet, bijvoorbeeld toen er een streekbus achteruit reed om het stallingsterrein te verlaten. Op dat moment kan de chauffeur de controle over de hele bus overnemen en zelf gas geven, remmen en sturen.
Sowieso kan het systeem op dit moment de bus alleen maar op lage snelheid laten rijden. Er is namelijk nog veel werk te doen in de software. Zo kan de bus momenteel alleen zelf rijden op routes die vooraf al eens door een chauffeur ‘ingereden’ zijn en denkt het systeem nog dat het een auto bestuurt. Aan dit soort punten zal de komende tijd verder worden gewerkt.
Voorlopig blijft de bus binnen de stallingshekken aan de Peizerweg, maar dat moet komend voorjaar veranderen. Als de gemeente Groningen en RDW toestemming geven, dan mag de bus testritten uit gaan voeren op een deel van de busbaan achter de stalling. Het is de bedoeling dat de bus daar dan achter bestaande lijnbusritten aan gaat rijden, waarbij de data van de zelfrijdende bus wordt vergeleken met de manier waarop de reguliere bus met chauffeur rijdt. Volgens robotTUNER is het mogelijk dat de eerste bus met dit systeem in 2026 de weg opgaat. De technologie die wordt ontwikkeld, wordt voor iedereen ‘open source’ beschikbaar gesteld.
Het testprogramma in Groningen is een meerjarig programma. De provincie en Qbuzz doen mee omdat zij denken dat het met de technologie mogelijk is op termijn met hetzelfde aantal buschauffeurs meer openbaar busvervoer aan te kunnen bieden, bijvoorbeeld in de provincie op dunbezette lijnen, welke anders uitgekleed of geschrapt zouden worden.
